مهم‌ترین نکات در مورد داربست بندی و انواع آن

اجزای مختلف داربست بندی

مهم‌ترین اجزای یک داربست شامل موارد زیر است:

ستون داربست : متشکل از لوله‌های داربستی‌ که به‌صورت عمود و یا کمی مایل قرارگرفته و به‌عنوان تکیه‌گاه داربست به زمین عمل می‌کنند.

تیرهای افقی سرتاسری: لوله‌های داربستی که عمود بر ستون داربست نصب شده و به‌عنوان مهارکننده طولی داربست عمل می‌کنند.

لوله‌های زیرتخته‌ای : به صورت افقی بین تیرهای افقی سرتاسری و دیوار نصب شده و به‌عنوان تکیه‌گاهی برای تخته‌های سکو عمل می‌کنند.

بیس پلیت : برای استحکام ستون های داربست استفاده می شود.

صفحه تقویتی : تخته الوار کوتاه زیر بیس پلیت برای توزیع فشار وارده نصب می شود و در زمین‌های سست و شل کاربرد فراوانی دارد. (بین زمین و بیس پلیت قرار می گیرد)

لوله‌های عرضی : بین دو تیر افقی سرتاسری قرار می‌گیرند.

مغزی داربست : جهت تقویت و استحکام لوله‌ها در داربست بندی بالای 6 متر استفاده می‌شود.

لوله‌های مهار : لوله داربستی که به‌صورت قطری بسته شده و به‌عنوان مهاری برای جلوگیری از حرکت داربست عمل می‌کنند.

شمع مایل : لوله‌ داربستی است که به‌صورت مایل بر روی زمین و یا ساختمان کناری نصب می‌شود.

قید دیواره درگاهی : لوله‌ داربستی که برای مهار داربست به ساختمان به دیواره‌های پنجره، گوشه‌کوبی می‌شود.

قید : برای اتصال لوله‌ داربستی به قید دیواره درگاهی استفاده می‌شود.

میله‌ها، پایه‌ها، صفحه، پل و بست‌ها از دیگر اجزای تشکیل‌دهنده مرحله داربست بندی به شمار می‌روند. تنوع در اجزای داربست بندی مانند انواع بست ها به اجراکننده اجازه می‌دهد تا سازه داربستی خود را بدون محدودیت ساختاری و در زاویه‌های مختلف بنا کند. محدودیت در استفاده از انواع بست داربست به محدودیت در مرحله داربست بندی منجر می‌شود. درکنار انواع بست‌ها، یک سازه داربست باید از انواع لوله‌های داربستی با ابعاد و اندازه‌های مختلف تشکیل شده باشد. مسلما قیمت روز لوله داربست با توجه به انواع آن با یکدیگر متفاوت بوده  و در هزینه داربست شما و نوع ان تاثیرگذار خواهد بود.

انواع مختلف داربست های ساختمان

داربست‌ها از نظر مصالح به داربست‌های فلزی، کابلی فولادی و چوبی تقسیم می‌شوند که داربست‌های فلزی رایج‌ترین آن‌ها است. هم‌چنین داربست‌های ساختمانی از نظر ساختار به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

داربست‌ اسکلتی

این نوع داربست‌ها همان داربست فلزی است که قالب و بست آن را لوله‌های داربستی 5 سانتی به طول 3 یا 6 متر تشکیل می‌دهند. دقت کنید در اصل قطر خارجی این لوله ۴۸ میلی‌متر و ضخامت آن بین ۱.۸ تا ۳ میلی‌متر است.

داربست یک طرفه یا تکی

داربستی با اسکلت تیر و ستونی که به کمک لوله استاندارد، تیر، بست، مهار و قیدها در فاصله‌ حدود ۱.۲ از دیوار بنا می‌شود. فاصله بین هر لوله استاندارد داربست، ۲ تا ۲.۵ متر و لجرها در حکم تیر در فاصه ۱.۲ تا ۱.۵ متری به هم متصل می‌شوند.. این داربست بسیار رایج بوده و معمولاً برای نماکاری از آن استفاده می‌کنند.

داربست دو طرفه یا داربست بنایی

ردیف اول داربست در فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متری دیوار و ردیف دوم در فاصله‌ی ۱ متری آن نصب می‌شود. از این داربست‌ها معمولاً برای عملیات‌های سخت عمرانی مانند سوراخ کردن دیوار در ارتفاع استفاده می‌کنند.

داربست معلق

داربست‌های بدون اسکلت که توسط کابل یا زنجیر از پشت بام آویزان و تنظیم می‌شوند.

داربست خرپا

داربست‌هایی که در اسکلتان به شکل خرپا و مثلثی بنا می‌شود.

داربست پایه‌دار

داربست‌هایی با سرعت اجرای بالا که اغلب برای داخل ساختمان یا ارتفاع کمتر از 5 متر استفاده می‌شود

داربست بازویی یا کنسولی

این داربست‌ها بر روی تعدادی کنسول یا سوزن در دیوار ساختمان نصب می‌شود. معمولاً وقتی زمین قدرت کافی نگه‌داری داربست‌ها را نداشته باشد و یا برای ساختن دیوارهای بالایی ساختمان اجرا می‌شوند.

نکات ایمنی داربست بندی

داربست بندی و استفاده از داربست به دلیل درگیری با ارتفاع و سازه بنا می‌تواند خطرآفرین باشد. به همین دلیل رعایت نکات زیر الزامی است.

• استفاده از گیره‌ها، بست ها و لوله‌های داربستی باکیفیت
• استفاده از افراد ماهر و آموزش‌دیده برای نصب
• استفاده افراد از کلاه و کمربندهای ایمنی متصل به یک سازه امن
• استفاده افراد از دستکش‌های عایق و دوری از خطوط انتقال برق در هنگام کار
• عدم استفاده از لوله‌ها و گیره‌های شکسته را در هنگام داربست بندی
• بررسی عدم وجود هرگونه تغییر شکل، کجی یا شکستگی در لوله‌ و پایه‌های داربست
• استفاده از دو میله مهارکننده برای تخته‌های داربست پنج‌متری و سه میله مهارکننده برای بالای پنج‌متر
• خودداری از بارگذاری بیش‌ازحد وزن بر روی تخته‌ها
• خودداری از پرتاب لوله‌ها و گیره‌ها به سمت زمین به دلیل آسیب دیدن اجزای داربست
• خودداری از حرکت دادن داربست با وجود کارگر روی آن
• دقت در محکم کردن اتصالات و پیچ و مهره‌ها تا آخرین دندانه و هرز نبودن آن
• بررسی مرتب پایه‌ها و سایر اجزا در هنگام داربست بندی، قبل و پس‌ از آن
• توجه به در یک خط قرار گرفتن پایه‌های داربست
• روغن کاری منظم بست ها

قیمت لوله مناسب برای داربست بندی

قیمت لوله داربست تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های اجرایی ساختمان دارد؛ ازاین‌رو اطلاع از قیمت روز لوله مانیسمان در بازار برای پیمانکاران و فعالان حوزه ساختمان بسیار حائز اهمیت است. به دلیل تنوع در برند، ابعاد، جنس و‌ وزن لوله‌های داربستی، قیمت لوله‌ داربستی هم بسیار متغیر است.

به‌طور کلی لوله‌های داربستی از جنس ورق سیاه یا گالوانیزه و در انواع درزدار و بدون درز تولید می‌شوند. به‌عنوان نمونه قیمت لوله داربستی گالوانیزه از قیمت لوله داربستی معمولی گران‌تر است. رنگ کردن، نوع اجزای تشکیل‌دهنده داربست، ضخامت، قطر، وزن و نوع داربست بندی از دیگر عوامل تأثیرگذار بر قیمت لوله داربستی به شمار می‌روند.

مشخصات لوله مناسب برای داربست بندی

لوله داربست نوعی لوله توخالی فولادی است که برای اسکلت‌بندی سازه‌ی فلزی مرتفع مورداستفاده قرار می‌گیرد. لوله‌های داربستی در انواع سبک و سنگین در طول 6 متری قابل خریداری هستند. ضخامت لوله‌های داربستی اندازه‌های 2، 5/2، 3 میلی‌متر و قطر خارجی 48 میلی‌متر (رده لوله ۵) را شامل می‌شود. وزن لوله داربست ۶ متری باضخامت ۲ میلی‌متر در حدود 14 تا 5/14 کیلوگرم است. هم‌چنین لوله داربستی 6 متری با ضخامت 5/2 میلی‌متر در حدود 17 تا 5/17 کیلوگرم وزن دارد. معمولاً برای طول کمتر از 6 متر لوله‌های داربستی را به کمک دستگاه برش به اندازه‌های دلخواه برش می‌زنند.

سخن پایانی مطلب داربست بندی و انواع آن

داربست بندی مشکلات مربوط به دسترسی به ارتفاع و یا سازه‌های موقتی را حل می‌کند ولی عدم دقت در اجرای درست داربست بندی می‌تواند خسارت‌های مالی و جانی جبران‌ناپذیری را به کارگران و پیمان‌کاران متحمل کند. به همین دلیل رعایت نکات ایمنی داربست بندی و دقت در کیفیت مصالح مورد استفاده به‌ویژه انتخاب درست لوله داربست و اتصالات بسیار حیاتی است. دقت کنید که برای انتخاب بهترین نوع داربست بندی باید به نوع و شیوه کار، وزن، تعداد کارگران، ارتفاع و زمین پروژه توجه کنید.