صورت وضعیت چیست؟ – انواع ، ساختار +نمونه صورت وضعیت

در پایان هر ماه شمسی پیمانکار موظف است صورت وضعیت کارکرد های خود را جهت ارزیابی ، به گروه مشاور تحویل دهد.

و اما مسئله اصلی این است که صورت وضعیت چیست ؟ و یا صورت وضعیت نویسی به چه کاری از گفته می شود؟

در ابتدا به بررسی مفهوم صورت وضعیت می پردازیم و سپس به بررسی انواع صورت وضعیت ها خواهیم پرداخت.

اگر در ترتیب صورت وضعیت ها و یا وقایع مربوط به پروژه ها ابهام دارید در تصویر زیر سوال هایتان را پاسخ خواهید گرفت.

1 – صورت وضعیت چیست ؟

همان طور که از از نام صورت وضعیت مشخص است ، صورت وضعیت ، صورتی از کارکرد ، وضعیت پروژه ، تهیه ، ترکیب ، ساخت و حمل مواد و مصالح می باشد.

در واقع صورت وضعیت سندی برای پرداخت کارکردهای پیمانکار در طرح های عمرانی می باشد.

حال شاید برایتان سوال پیش بیاید که منظور از طرح عمرانی دقیقا چیست ؟

در واقع طرح عمرانی پروژه ای عمرانی است که کارفرمای آن دولت بوده و برای پرداخت هزینه آن ردیف بودجه در نظر گرفته شده است.

در قراردادهایی که مطابق با فهرست بها تهیه می‌شوند ، پیمانکار موظف است تمامی احجام کار شده را ابتدا دستور کار ، سپس صورتجلسه و در نهایت تمامی مقادیر صورتجلسه ها را در بخش ریز متره صورت وضعیت ، قید و به گروه مشاور یا ناظر ارائه دهد (در حال حاضر آخرین نسخه ارائه شده از سوی سازمان برنامه و بودجه، فهرست بهای 1401 می باشد).

2 – ساختار صورت وضعیت

هر صورت وضعیت از بخش های گوناگونی تشکیل شده است که در برخی موارد با یکدیگر تفاوت هایی نیز دارند در این بخش از مقاله به معرفی برخی از ارکان یک صورت وضعیت نرمال و استاندارد می پردازیم.

1 – خلاصه مالی کل

در این بخش هزینه تمامی کار های انجام شده در دو ستون ادعایی پیمانکار (با رنگ مشکی) و مشاور (با رنگ قرمز) قید میشود.

2 – کارهای فاکتوری

قسمتی از احجام که مصالح مورد نیاز عملیات به صورت فاکتوری خریداری شده اند.

3 – تجهیز کارگاه

با توجه به پیشرفت عملیات ، مبلغ تجهیز کارگاه در هر صورت وضعیت پرداخت می گردد.

4 – ریز متره مقادیر گنجانده شده در ریز مالی

به جداولی اطلاق می شود که مقادیر هر آیتم کاری در آن به تفکیک ، محاسبه و قید میشود.

5 – خلاصه متره ، خلاصه اقلام ریز متره

به جداولی اطلاق می شود که مقادیر هر ردیف از ریز متره به صورت خلاصه در آن قید می گردد.

6- ریز مالی آیتم های هر فهرست بها

جداولی که در آن مقادیر هر ردیف از خلاصه متره نقل و بهای آن نیز طبق قرارداد یا فهرست بها در آن مشخص و محاسبه می گردد.

7 – خلاصه مالی فهرست بهای هر رشته به تفکیک

متناسب با حجم پروژه ممکن است از چند فهرست بها استفاده شود و بایستی در صورت وضعیت خلاصه مالی هر فهرست بها را جداگانه ارائه دهیم.

8 – مصالح پای کار

مستند به بند “ج” ماده 13 شرایط عمومی پیمان، مصالح و تجهیزات پای کار، به مصالح و تجهیزاتی گقته می شود که پیمانکار ، با توجه به اسناد و مدارک پیمان جهت اجرای موضوع پیمان ، تهیه کرده و در محل یا محل هایی از کارگاه که در طرح جانمایی تجهیز کارگاه به عنوان انبار کارگاه یا محل انباشت مصالح تعیین گردیده نگهداری می کند.

3 – انواع صورت وضعیت

• صورت‌وضعیت موقت
• صورت‌وضعیت ماقبل قطعی (آخرین صورت وضعیت موقت)
• صورت‌وضعیت قطعی

نوع اول و دوم تفاوت خاصی با یک دیگر ندارند ولی به دلیل اهمیت آن را از گروه اول مجزا می کنیم .

حال به بررسی هر یک از انواع صورت وضعیت ها می پردازیم.

صورت وضعیت موقت

علت نام گذاری این نوع صورت وضعیت آن است که طبق ماده 37 نشریه 4311 ، مقادیر درج شده در صورت وضعیت های موقت و پرداخت هایی که بابت آنها انجام می‌شود صرفا جنبه موقت و علی الحساب دارد.

همانطور که در ابتدای این مقاله هم ذکر شد پیمانکاران بایستی هر ماه مقادیر کارکرد خود را آنالیز و متره کرده و بر اساس آن صورت وضعیتی را تسلیم مشاور و یا ناظر بکنند ؛ به این صورت وضعیت ، صورت وضعیت موقت می گویند.

در یک مقاله مجزا به صورت جامع بحث صورت وضعیت های موقت را بررسی کردده ایم ( برای مطالعه این مقاله بر روی تیتر این بخش کلیک فرمایید)

جدول زیر نمونه ای از یک صورت وضعیت موقت است.

صورت‌ وضعیت ماقبل قطعی (آخرین صورت وضعیت موقت)

حسب ماده 34 شرایط عمومی پیمان ، پیمانکار تا یک ماه پس از تحویل موقت بایستی آخرین صورت وضعیت موقت خود را فارغ از مصالح پای کار به کارفرما ارائه دهد که به این صورت وضعیت، صورت وضعیت ماقبل قطعی می گویند.

همان طور که اشاره شد صورت وضعیت ما قبل قطعی از لحاظ ماهیت تفاوت چندانی با صورت وضعیت موقت ندارد ولی مزیت آن برای پیمانکار به حدی است که تمامی پیمانکاران نسبت به این صورت وضعیت علاقه ای دوچندان دارند.

در ابتدا مروری داشته باشیم بر نحوه واگذاری طرح های عمرانی.

پیمانکار قبل از شرکت در مناقصه بایستی ضمانت نامه ای از بانک ، که مورد تأیید کارفرما هم باشد را تهیه کند؛ این ضمانت نامه معادل 5 درصد از مبلغ اولیه پیمان می باشد.

بنابراین یکی از دغدغه های بزرگ پیمانکاران آزاد شدن این ضمانت‌نامه‌های بانکی می‌باشد و این مهم در صورت وضعیت ما قبل قطعی امکان پذیر است.

طبق تبصره ۱ ماده ۳۴ در صورتی که بدهی پیمانکار از نصف کسور تضمین حسن انجام کار کمتر باشد؛ ضمانت نامه انجام تعهدات وی آزاد می گردد.

صورت ‌وضعیت قطعی