فهرست بها چیست [جامع و کامل] + اینفوگرافیک + ویدیو

3 – مبنای تعیین فهرست بها

دستمزد کارگران ، هزینه ماشین آلات ، نرخ مصالح و به طور کلی بهای انجام کارهای عمرانی  مطابق با میزان تورم به طور سالانه در حال تغییراند.

جهت تهیه فهرست بهای هر سال از قیمت‌های سه ماهه پایانی سال گذشته استفاده می شود که به این سه ماه سه ماهه مبنا گفته می شود.

مبنای تهیه برآورد اولیه طبق تبصره ۱ ماده ۸۰ قانون محاسبات عمومی فهرست بها است و سازمان ها و دستگاه های اجرایی موظفند پس از انتشار اولین سری از فهرست بها و ابلاغ آن به سازمان ها اجرای عملیات خود را مطابق با این فهرست بها برآورد نمایند.

در تعیین بهای هر واحد در فهرست بها از گزارشات مرکز آمار و قیمت های عرف بازار استفاده شده است. بنابراین قیمت های مندرج در فهرست دهم متوسط قیمت تمام شده در هر کار است و کلیه عملیات  مورد موردنیاز را پوشش می دهد.

برای مثال هزینه های زیر نیز در فهرست بها مورد بررسی قرار گرفته اند :

• تهیه و حمل مصالح به کارگاه
• ماشین آلات و نیروی انسانی

نرم افزار های حوزه BIM قابلیت متره و برآورد را در خود دارند بنابراین اگر نمی دانید bim چیست روی لینک کلیک کنید و این مقاله بی نظیر را از دست ندهید.

جداولی که به شرح هر آیتم و بهای مربوطه می پردازند بخش اصلی فهارس بها را تشکیل می دهد.

در این جدول هر آیتم شماره ای یکتا دارد و این را شماره را شماره ردیف فهرست بها می نامند.

این ردیف ها شامل ستون های شرح، واحد ، بهای واحد ، مقدار و بهای کل می باشد.

لازم به ذکر است بر حسب ریال می‌باشد و از از تومان استفاده نشده است.

شماره ردیف های فهرست بها از ۶ رقم تشکیل شده که به ترتیب از سمت چپ، دو رقم اول به شماره فصل، دو رقم دوم به شماره گروه یا زیرفصل و دو رقم سوم به شماره ردیف اختصاص داده شده است.

ث – پیوست ها در فهرست بها

در انتهای فهرست بها بخشی به نام پیوست وجود دارد که از 5 پیوست به شرح ذیل تشکیل شده است :

• مصالح پای کار
• ضریب طبقات
• شرح اقلام هزینه های بالاسری
• دستورالعمل تجهیز و برچیدن کارگاه
• کارهای جدید

در ادامه هر یک از این پیوست ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

الف – مصالح پای کار

مصالح و تجهیزات پای کار مصالح و تجهیزاتی هستند که پیمانکار با توجه به اسناد و مدارک پیمان برای اجرای موضوع پیمان تهیه و در محل کارگاه از آنها نگهداری و حفاظت می کند.

همچنین به قطعات پیش‌ساخته و تجهیزاتی که در اجرای پیمان، با اجازه کارفرما و زیر نظر مهندس مشاور،در کارگاه‌ها یا کارخانه‌های تولیدی خارج از کارگاه ساخته‌شده است نیز جزو مصالح و تجهیزات پای‌کار محسوب می‌ شود.

باید دقت شود که این انبار کردن به شکل قابل بازرسی، اندازه گیری یا شمارش باشد.

هنگام ورود مصالح به کارگاه، صورتجلسه ورود که در آن، نوع، مقدار و تاریخ ورود مشخص شده است، با حضور مهندس ناظر تنظیم شود.

ب – ضریب طبقات

در فهرست بها ضرایب گوناگونی وجود دارد و یکی از این ضرایب ، ضریب طبقات می باشد.

ضرایب فهرست بها را در مقاله ای جداگانه به صورت مفصل شرح داده ایم ، ولی در ادامه می توانیید خلاصه ای از این موارد را مطالعه کنید.

قیمت های درج شده در فهرست بها برای انجام کار در طبقه همکف و زیر همکف در نظر گرفته شده است بنابراین اگر کار در طبقات بالاتر از همکف و پایین تر از طبقه زیر همکف انجام شود، بابت هزینه حمل مصالح به طبقات مذکور به علت افت مصالح ناشی از حمل آن به طبقات و همچنین سختی اجرای کار، ضریب طبقات طبق فرمول مندرج در فهرست بها تعیین و در برآورد هزینه اجرای عملیات ، لحاظ می گردد.

پ – شرح اقلام هزینه های بالاسری

هزینه بالاسری ، عموما به دو دسته هزینه بالاسری عمومی و هزینه بالاسری کار تقسیم می شود که هر کدام را مورد بررسی قرار می دهیم.

هزینه بالاسری عمومی از نوع هزینه هایی است که نمیتوان آنها را به کار مشخصی مربوط کرد، مانند :

• هزینه های دستمزد نیروی انسانی دفتر مرکزی
• هزینه بیمه های عمومی
• هزینه وسایل نقلیه دفتر مرکزی

هزینه بالا سری کار ، از نوع هزینه هایی است که می توان آن را به کار مشخصی مربوط کرد، مانند هزینه های سرمایه گذاری ، ضمانت نامه ها ، مالیات ، سود پیمانکار و سایر هزینه های مندرج در فهرست بها .

ت – دستورالعمل تجهیز و برچیدن کارگاه

تجهیز کارگاه، عبارت است از ، اقدامات و تدارکاتی که به صورت موقت و برای میسر شدن آغاز و انجام عملیات ، در مدت دوره و مطابق با اسناد و مدارک پیمان، میسر می شود

در این بخش تعاریفی نیز وجود دارد که تیتروار به آن ها اشاره می کنیم :

1. ساختمان‌های پشتیبانی
2. ساختمان‌های عمومی
3. محوطه سازی
4. ورودی کارگاه
5. انبار کارگاه‌
6. ‌راه‌های ارتباطی‌

و سایر تعاریف و اصطلاحاتی که در پیوست چهارم فهرست بهای ابنیه قابل مشاهده هستند.

ث – کارهای جدید

فرض کنید در حال انجام پروژه هستید و کارفرما ، فعالیت جدیدی در چارچوب قرارداد به پیمانکار محول می کند ؛ در این حالت برای تعیین قیمت آنها به شرح زیر عمل می شود :

1 – چنانچه در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان (برآورد هزینه اجرای کار) برای کار جدید ابلاغی، قیمت واحد یا مقدار پیش بینی نشده باشد برای تعیین قیمت جدید مطابق بند ج ماده 29 شرایط عمومی پیمان عمل میشود.

2 – در صورتی که برای کار جدید ابلاغی در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان قیمت واحد و مقدار پیشبینی شده باشد و یا روش تعیین قیمت واحد آن در مقدمه فصل ها تصریح شده باشد، برای پرداخت قیمت جدید عیناً از همان قیمت با اعمال تمام ضریب های مندرج در پیمان (مانند هزینه های بالاسری مربوط، ضریب پیشنهادی پیمانکار و برحسب مورد سایر ضریب های مربوطه )استفاده می شود.

همجنین حداکثر جمع مبلغ مربوط به این ردیف ها با در نظر گرفتن افزایش مقادیر کار مطابق بند الف ماده 29 شرایط عمومی پیمان تا 25 درصد مبلغ اولیه پیمان می باشد.

6 – آیتم های ستاره دار در فهرست بها

در بخش های گذشته ساختار فهرست بها را مورد بررسی قرار دادیم با در نظر گرفتن قیمت های هر ردیف می‌توانیم هزینه اجرا را برآورد کنیم ولی در انجام برخی فعالیت های پروژه پس از مراجعه به فهرست بها متوجه می شویم که ردیف وجود دارد ولی در آن ردیف قیمت موجود نیست یا در برخی موارد حتی ردیف هم وجود ندارد؛ به این ردیف ها ، ردیف های غیر پایه یا اقلام ستاره دار می گویند.

در این حالت باید پس از تعیین شرح و قیمت فعالیت، ردیفی به فصل مرتبط در فهرست بها اضافه کنیم.

7 – ضریب عامل در فهرست بها

در حالت عادی برای برآورد قیمت یک پروژه بایستی متناسب با نوع کار فهرست های مورد نظر را انتخاب کرد و سپس از ردیف های موجود ردیف مورد نظر را انتخاب کرده و محاسبات لازم را انجام دهیم.

ولی برخی از پروژه ها به علت حجم بالای خود نیاز به استفاده همزمان از چندین فهرست بها را دارد که این محاسبات را بسیار سخت و دشوار می کند.

در این حالت راه پیشنهادی این است است که در کارهای مشابه ولی در فهارس بهای مختلف یک ردیف قیمت را از یک فهرست بها انتخاب کنیم و با ضرب آن در ضریب عامل هزینه دومی را محاسبه کنیم.

برای مثال در تصاویر بالا ردیف ” خاکبرداری در زمین های نرم با هر وسیله مکانیکی و حمل مواد حاصل از خاکبرداری تا فاصله 20 متر از مرکز ثقل برداشت و توده کردن آن ” هم در فهرست بهای راه و هم در فهرست بهای ابنیه وجود دارد ولی مقدار عامل در هر دو فهرست بهای ابنیه و راه یکسان است ؛ چیزی که مشخص است است آن است که بازده ماشین آلات سنگین و به ویژه بلدوزر در پروژه‌های را بسیار بالاتر از پروژه‌های ابنیه است در این حالت فهرست بهای راه را به عنوان فهرست بهای مبنای آنالیز در نظر گرفته و ضریب عامل بلدوزر را در آن برابر با یک قرار می دهیم و در نهایت ضریب عامل فهرست بهای ابنیه را برابر با فهرست بهای ابنیه 1.2 در نظر می گیریم.

فهرست بهای پایه و غیر پایه چیست

ردیف های پایه در فهرست بها

به صورت کلی، به آیتم هایی در فهرست بها که دارای شرح و بهای واحد هستند و یا اقلامی که در کلیات و یا مقدمه فصول، بهایشان به هر نحوی (درصدی از بهای ردیف های دیگر و …) مشخص شده باشد،  جزو ردیف های پایه قرار می گیرند.

ردیف های غیر پایه

در پاسخی ساده انگارانه می توان ردیف های غیر پایه را ردیف هایی در نظر گرفت که شرایط قرار گیری در دسته ردیف های پایه را ندارند؛ در ادامه پاسخ جامع تری برای ردیف های غیر پایه ارائه خواهیم داد.

به صورت کلی ردیف های موجود در فهرست بها، یا دارای بهای مشخص و یا بدون بهای واحد مشخص هستند که به این ردیف ها، ردیف های ستاره دار می گویند.

البته ممکن است در پروژه های گوناگون اقلامی مورد نیاز باشد که در فهارس بها موجود نیست و این اقلام  بایستی در انتهای گروه مربوطه و با شماره ردیف جدید درج شوند و به این ردیف ها نیز، ردیف های ستاره دار گفته می شود.

بهای واحد این ردیف ها (ردیف های ستاره دار) با روش تجزیه بها محاسبه می شود.

بنابر این ردیف های ستاره دار در دسته ردیف های غیر پایه قرار می گیرند.

سوالات متداول

سوال – چند نوع فهرست بها وجود دارد ؟

پاسخ – هر ساله تعداد فهارس بها تغییر می کند (برخی از فهارس بها در برخی سال ها ارائه نمی شوند و انواع دیگری به لیست فهارس بها اضافه می شوند)

سوال – فهرست بها هر سال منتشر می شود ؟

پاسخ – بله ؛ فهارس بها معمولا به صورت سالانه منتشر می شوند ؛ اما سال هایی هم وجود داشته که فهارس بها منتشر نشده اند

سوال – فهرست بها ابنیه با راه چه فرقی می کنه ؟

پاسخ – فهرست بها ابنیه برای پروژه های ساختمانی و فهرست بها راه برای پروژه های راهسازی مورد استفاده قرار می گیرد

سوال – همه هزینه ها در فهرست بها موجود است ؟

پاسخ – خیر ؛ برخی از هزینه ها در فهرست بها موجود نمی باشد و وظیفه آنالیز قیمت این ردیف ها ها بر عهده مترور پروژه می باشد

برای دانلود فهرست بها 1400 کلیک کنید

برای دانلود فهرست بها 1401 کلیک کنید