متره و برآورد چیست؟

در پروژه های عمرانی، تخمینی کلی از هزینه ها لازم است که به مالک امکان می دهد، بتواند بودجه مورد نیاز برای انجام پروژه را از قبل پیش بینی کند.در واقع برای پیش بینی مقدار هزینه ساخت و ساز پروژه ها، از روشی متداول به نام متره و برآورد استفاده می کنند.

متره و برآورد  نه تنها در حوزه عمران، بلکه در زمینه مهندسی صنایع و حوزه های کشاورزی، مهندسی مکانیک و غیره نیز کاربرد دارد.

معمولا فردی را که این کار را انجام می دهد مهندس مترور می نامند. مهندس مترور باید در زمینه هایی مانند تشخیص مقدار و کیفیت مصالح، روش نرخ دادن در مناقصه ها، زمان اجرای پروژه و برآورد نیروی انسانی متخصص باشد.

متره چیست؟

متره یک اصلاح رایج برای محاسبه مقدار مصالح مورد نیاز، جهت اجرای انواع پروژه های عمرانی است. برآورد نیز به قیمت گذاری واحد های به دست آمده در متره اشاره دارد. در واقع هر دو موضوع یعنی متره و نیز برآورد مکمل یکدیگر هستند.

معمولا از جداول خاص برای تحلیل ها و محاسبات متره استفاده می شود که به آنها جدول صورت وضعیت، جدول خلاصه متره و یا جدول ریز متره گفته می شود.معمولا برای انجام این کار از دو نوع متداول متره استفاده می کنند که عبارت است از:

1. متره بسته
2. متره باز

۱. متره بسته چیست؟

برای اینکار ابتدا از روی اسناد پیمان و نقشه های اجرایی، مقادیر و اوزان مصالح را برآورد نموده و آنها را معمولا در  جداول مخصوص وارد می کنند.

در مرحله بعد و با توجه به فهرست بها واحد، مقادیر بدست آمده را در قیمت واحد پایه ضرب می کنند. با این کار قیمت هر آیتم مشخص می شود. سپس با کمک جمع جبری تمامی آیتم ها، قیمت نهایی پروژه مشخص می شود.

برای به دست آوردن قیمت کل پروژه می بایست، قیمت ضرایب فهرست بها مربوطه را به ضریب طبقات، ضریب بالاسری، ضریب سختی کار، ضریب تجهیز کارگاه، ضریب ارتفاع، ضریب پلوس یا مینوس و همچنین ضریب منطقه ای ضرب کنید.

البته برای متره و برآورد این کار باید واحد مورد نظر را از قبل مشخص کیند. معمولا نوع محاسبه به مهندسی و تجربه شخصی و نیز توان ریاضی مترور بستگی دارد.

۲. متره باز چیست؟

معمولا به نام آنالیز بها یا تجزیه بها شناخته می شود. باید به این موضوع توجه کنید که برآورد مدت زمان اجرای پروژه و نیز مقدار هزینه پروژه، بدون در نظر گرفتن آنالیز بها امکان پذیر نیست. البته هر اندازه تجزیه بهای شما به شرایط اجرای پروژه و واقعیت نزدیک باشد، به همان اندازه برآورد اولیه پروژه صحیح تر خواهد بود.

در این روش متره و برآورد، تمامی محاسبات با کمک جدول متره انجام می شود و تمامی مصالح مورد نیاز، ابزار آلات، نیروی ماشینی و نیروی انسانی از روی این جدول مشخص می شود.

برآورد چیست؟

برآورد یک عامل مهم در بسیاری از صنایع است. بدون برآورد دقیق، حاشیه سود ممکن است آسیب ببیند. با این حال، تخمین یک فرآیند حدس و گمان نیست. برآورد از طریق دانش، تجربه و داده های دقیق محاسبه می شود. برآورد را می توان به صورت دستی یا با کمک نرم افزار تخمین انجام داد.

انجام متره و برآورد برای حصول اطمینان از تکمیل رضایت بخش یک پروژه ساخت و ساز حیاتی است. آنها با ارزیابی امکان‌سنجی کار، تعیین برآورد هزینه تقریبی بر اساس هزینه‌های واحد مواد، کار خاص لازم و ایجاد یک جدول زمانی آغاز می‌کنند.

انواع برآورد عبارت است از:

1. برآورد تقریبی
2. برآورد تجدید نظر شده
3. برآورد تکمیلی
4. برآورد دقیق

برای برآورد هزینه در صنعت ساخت و ساز، طیف وسیعی از داده ها و عوامل دیگر باید در نظر گرفته شوند. برای استخراج یک برآورد دقیق ساخت و ساز، شخص برآورد کننده باید داده های زیر را در نظر بگیرد:

• نقشه ها و سایر جزئیات مهم کار.
• طرحی از مشخصات که نشان دهنده ماهیت دقیق و گروه مواد مورد نظر برای به کارگیری است.
• قیمت هایی که اقلام کاری متنوع به کار گرفته و اجرا می شوند.

برای اینکه تخمین‌گر بتواند کمیت‌ها را دقیقاً تعیین کند نقشه‌های طرح باید شفاف، واقعی، مطلق و کاملاً اندازه‌گیری شوند.

همان طور که در تعریف متره بسته اشاره شد، پس از متره کردن فعالیت های صورت گرفته، برای محاسبه برآورد بایستی از فهارس بهای منضم به قرارداد بهره گرفت.

آخرین فهرست بهایی که تاکنون ارائه شده است، فهرست بهای 1401 می باشد و در صورتی که در سال 1400 پروژه های خود را شروع کرده باشید بایستی از فهرست بها 1400 استفاده نمایید؛ تمامی فهارس بهای مربوط به این دو سال در وبسایت ساختمون 24 موجود است و به رایگان می توانید آن ها را دانلود و استفاده نمایید.

دانلود فهرست بها 1401

دانلود فهرست بها 1400

اهمیت استفاده از متره و برآورد در پروژه های عمرانی

هرگونه ساخت و ساز باید بر اساس اسناد متره صورت بگیرند. این تخمین به شما امکان می دهد از خرابی احتمالی پروژه جلوگیری کنید و مقدار هزینه ها را نزدیک به مقدار نهایی برای تمام مراحل پروژه مشخص کنید.

علاوه بر این، اسناد متره و برآورد به توسعه دهنده اجازه می دهد تا به درستی مراحل تزریق وجوه را به محل ساخت و ساز توزیع کند و کل فرآیند مالی را به طور دقیق کنترل کند.

بهینه است که برای هر مرحله از پروژه یک تخمین و برآورد کلی تهیه شود، نه یک خلاصه کلی. معمولا محاسبه متره بر اساس موارد زیر صورت می گیرد:

1. مستندات پروژه
2. مشخصات مواد
3. ماشین آلات مورد استفاده
4. مکانیسم ها
5. نیروی کار

بخش متره و برآورد پروژه ها دارای دو بخش است:

1. ساخت و ساز
2. مهندسی

هرگونه اسناد برآوردی باید تا حد امکان دقیق باشد تا برآورد نهایی به واقعیت نزدیک شود.

بهترین روش متره و برآورد

روش دستی قدیمی ترین و متداول ترین روش انجام متره و برآورد است، اما این کار سخت، خسته کننده و نیز زمان بر است. همچنین کار دستی در معرض خطا قرار دارد و همچنین کوچک ترین  تغییری می تواند یک مشکل بزرگ ایجاد کند.

نرم افزار برآورد و مدیریت ساخت و ساز می تواند کار را با سرعت ۸۰% انجام دهد. این کار دقیق تر است و هزینه زیادی ندارد.

در این روش لیست قیمت ها را می توان در سیستم بارگذاری کرد، همچنین توضیحات دقیق مواد را می توان اضافه کرد تا نرم افزار به صورت هوشمندانه برآورد کلی را انجام دهد.

می‌توان آن را با نرم‌افزار حسابداری شما ادغام کرد تا جنبه‌های مالی پروژه، مانند پرداخت صورت‌حساب‌ها را مدیریت کند. توجه کنید، برنامه های کاری، تخصیص کار و مدیریت ساخت و ساز را می توان با چنین نرم افزاری انجام داد.

البته متداول ترین روش متره و برآورد در ایران روش سنتی است. شما می توانید با کمک یک تیم حرفه ای و یا یک فرد متخصص این کار را انجام دهید.