روش های مدیریت پروژه [7 تا از بهترین ها]

انتخاب بهترین تکنیک و روش که منجر به مدیریت صحیح و کارآمد یک پروژه می شود، از مهم ترین دغدغه های مدیران پروژه است.

هر کدام از پروژه ها دارای پیچیدگی و دشواری هایی هستند؛ خصوصا که پروژه ها مربوط به حوزه ها و صنایع مختلفی می باشند؛ پروژه های بزرگ بدون استفاده از روش ها و تکنیک های مدیریت پروژه عملا راه به جایی نمی برد و در مراحل بسیاری دچار مشکل می شوند.

در این مقاله کارآمدترین روش های مدیریت پروژه را به شما مدیران عزیز ارائه می نماییم.

ابزارها و تکنیک های مدیریت پروژه

اولین و مهم ترین نکته ای که هر مدیر پروژه باید بدانید این است که نمی توان از یک روش و تکنیک ثابت برای تمامی پروژه ها استفاده کرد. در علم امروزه ده ها مدل، تکنیک و روش وجود دارد که بوسیله آن ها می توان یک پروژه عظیم را مدیریت نمود؛ انتخاب بهترین و مناسب ترین روش، مهارت و تجربه بالای مدیر پروژه را به اثبات می رساند.

معروف ترین و کاربردی ترین روش های مدیریت پروژه به شرح زیر هستند؛ همچنین اگر علاقه مند هستید تا با بهترین نرم افزار های مدیریت پروژه مثل MSP ، پریماورا و جیرا آشنا شوید بر روی بخش های لینک شده کلیک نمایید.

1- روش مدیریت پروژه چابک (Agile)

چابک یکی از محبوب ترین و شناخته شده ترین روش های مدیریت پروژه در ایران و جهان می باشد. این روش با کاربرد گسترده خود، انتخابی مناسب برای اکثر پروژه های تکراری و افزایشی بوده و راه حل ها، خواسته ها و نیازها از طریق مشارکت و تلاش مستقیم تیم ها انجام شده و عملکرد متقابل تیم و مشتریان موجب تکامل این روش می گردد.

این روش  به علت ناکارآمدی روش آبشاری ایجاد شه و انتخابی کاملا حرفه ای برای پروژه هایی است که نیاز به انعطاف پذیری بالا و ایجاد تغییرات سریع داشته و سطح پیچیدگی و عدم اطمینان آن ها بالا می باشد.

2- روش مدیریت پروژه اسکرام Scrum

اسکرام یک روش مدیریتی رایج بر پایه شش اصل و ارزش شامل:  تعهد، جسارت، تمرکز، گشودگی و احترام می باشد که هدف اصلی آن توسعه، تحویل و نگهداشت محصولات پیچیده است. این امر از طریق همکاری، پاسخگویی و پیشرفت مداوم رخ می دهد. وجه تمایز روش مدیریتی اسکرام با روش مدیریتی چابک در نحوه عملکرد آن با استفاده از نقش ها، رویدادها و محصولات خاص است.

روش اسکرام یک روش مدیریت پروژه مناسب برای پروژه هایی است که تیم آن ها دارای تعداد عضو کم تر از ۷ نفر بوده و به انعطاف پذیری برای ارائه محصول یا سرویس نیازمند می باشند.

3- روش مدیریت پروژه کانبان Kanbab

یکی دیگر از روش های مدیریت پروژه که از چارچوب های مشهور چابک بوده و همانند روش مدیریت پروژه اسکرام بر مبنای تحویل زود هنگام به کمک همکاری و خود مدیریتی تیم ها متمرکز می باشد.

این روش مدیریت پروژه نیز همانند روش اسکرام گزینه ای مناسب برای پروژه هایی است که دارای تعداد اعضای کم بوده و به یک رویکرد انعطاف پذیر برای ارائه محصول و سرویس نیاز دارند. به علاوه این روش دارای کارایی بسیار بالایی برای فرآیندهای توسعه فردی می باشد.

4- روش مدیریت پروژه ناب یا Lean

روش مدیریت پروژه ناب میزان هدر رفت و اتلاف را به حداقل رسانده و بر به حداکثر رساندن ارزش مشتری تاکید می نماید. هدف اصلی از اجرای این روش این است که با کم ترین منابع، بیشترین ارزش برای مشتری ایجاد شود. این روش از مدیریت پروژه از دل صنعت تولید ژاپن بیرون آمده و شعار آن حذف ضایعات و اتلاف است که سبب بهبود کیفیت شده و زمان تولید و هزینه را کاهش می دهد.

روش مدیریت پروژه ناب یک روش بسیار مناسب برای سازمان و یا کسب و کارهایی است که به دنبال فرآیند نبوده و به تغییر و تحول در مدیریت و انجام تجارت علاقمند هستند.

5- روش مدیریت پروژه آبشاری Waterfall

یکی از روش های مدیریت پروژه قدیمی و سنتی، روش مدیریتی آبشاری است. این روش یک جریان خطی و متوالی می باشد که همانند آبشار از بالا به سمت پایین حرکت می نماید. هر مرحله از این پروژه پیش نیاز مرحله بعدی بوده و تنها در صورتی که این مرحله تکمیل شود، می توان مرحله بعد را آغاز نمود. منشا شکل گیری پروژه آبشاری، صنایع تولیدی و ساختمانی بوده و به علت محیط فیزیکی ساختارگرایانه ای دارد، فاقد انعطاف پذیری و اعمال تغییرات در مراحل اولیه فرآیند تولید بوده و تنها در پایان است مه محصول نهایی به مشتری تحویل داده می شود.

روش مدیریت پروژه آبشاری، یک انتخاب هوشمندانه و مناسب جهت پروژه های عظیمی است که به مراحل دقیق و حساب شده و نیز زمان بندی دقیق نیازمند هستند. به علاوه این روش برای بهره گیری در پروژه هایی که احتمال غافلگیری و تغییر در روند پروژه پایین است مناسب می باشد.

6- روش مدیریت پروژه شش سیگما Six Sigma

روش مدیریت پروژه شش سیگما نخستین بار در سال ۱۹۸۶ توسط مهندسان در موتورولا اجرا شده است. هدف اصلی از ارائه این پروژه ای است که کیفیت کار از طریق کاهش خطاهای موجود افزایش یابد. کاهش خطاهای موجود در این روش از طریق شناسایی مواردی که کار نمی کنند و سپس حذف نمودن آن ها قابل انجام است. روش شش سیگما نیازمند بهره گیری از افراد متخصص بوده که از این طریق کیفیت کار افزایش پیدا می کند.

7- روش مدیریت پروژه PMI

روش مدیریت پروژه PMI یک روش مدیریتی است که از مجموعه ای استاندارد و دستورالعمل تشکیل شده است. این روش شامل بهترین شیوه ها، قراردادها و تکنیک هایی می باشد که به عنوان استاندارد در صنعت شناخته می شوند. جدیدترین روش مدیریت پروژه در سال ۲۰۱۷ نوشته شده و به چاپ رسیده است.

سخن پایانی

در این مقاله با انواع روش های مدیریت پروژه آشنا شدیم. بدون شک انتخاب این که از کدام روش مدیریت پروژه استفاده نمایید به عوامل متعددی بستگی دارد. ممکن است شما به عنوان مدیر پروژه تشخیص دهید که برای یک پروژه می توان از چندین روش استفاده نمود. اما باید ایده آل ترین آن ها را با شرایط موجود سنجیده و سپس دست به کار شوید! این شما هستید که باید با استفاده از روش ها، ابزارها و تکنیک های مدیریت پروژه، به اهداف تعیین شده دست یافته و آن ها را جامه عمل بپوشانید.