عمران یا معماری ؟ + معرفی و مقایسه دو رشته عمران و معماری

مهندسی عمران یا معماری ؟

جدال بین رشته عمران و معماری مدت هاست بوده و هست.

آیا یکی از این دو رشته نسبت به دیگری برتری دارد؟ پاسخ این سوال قطعاً خیر می باشد هر دو این رشته ها شباهت هایی با هم دارند برای مثال رشته عمران و رشته معماری هر دو با صنعت ساختمان در ارتباط اند ولی تفاوت هایی نیز دارند که به آن ها اشاره خواهیم کرد.

رشته عمران بیشتر به جنبه‌های محاسباتی و مقاومتی می‌پردازد، نیرو های وارده بر اعضای مختلف ساختمان، را مورد بررسی قرار می دهد.

اما در رشته معماری، بیش تر به جنبه های زیبایی شناختی فضا پردازد و توجه اصلی بر ایجاد یک محیط با بهترین هندسه ممکن است .

مهندسین معمار و مهندسین عمران، دغدغه های متفاوتی دارند. دغدغه اصلی یک مهندس معمار، نوآوری و جذابیت بصری و دغدغه یک مهندس عمران، ایمنی و مقاومت ساختمان است. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که حوزه های کاری مهندسی عمران و معماری، در بسیاری از موارد با یکدیگر هم پوشانی دارند و می توان کلید موفقیت در طراحی و اجرا یک سازه موفق همکاری این دو رشته با هم دانست.

تفاوت های عمران و معماری در …

حوزه تصمیم گیری

در زمینه ساخت، تصمیمات مختلفی اخذ می شود که گرفتن برخی از آن ها به عهده مهندسان معمار و برخی دیگر بر عهده مهندس عمران می باشد و در ادامه برخی از حیطه های تصمیم گیری را مورد بررسی قرار می دهیم .

تصمیماتی که اخذ آن ها بر عهده مهندس معمار است :

• طراحی نما
• دکوراسیون داخلی
• پلان طبقات

تصمیماتی که اخذ آن ها بر عهده مهندس عمران است :

• سازه و اسکلت ساختمان
• فونداسیون
• ستون ها
• تیرها
• بادبندها

به طور خلاصه رشته معماری به طراحی و زیبایی های بصری ، دکوراسیون داخلی و فضاسازی های ساختمان توجه دارد و رشته عمران نیز بیش تر با ایمنی ، محاسبات سازه ای و مقاومت ساختمان سر و کار دارد یا به عبارت ساده تر مهندسین معماری رویاپردازی میکنند و مهندسین عمران به این رویا پردازی رنگ واقعیت میبخشند.

اول معمارها بودند یا عمرانی ها؟

داشتن سرپناه همیشه از اولین و مهم ترین نیاز های بشر بوده و هست . اولین تمدن های بشری نیز با تصمیم انسان به پایان دادن کوچ نشینی و پیدا کردن مهارت ساخت سکونت گاه ها شکل گرفت.

فرض کنید شما اولین انسانی هستید که قرار است خانه ای دائمی برای خود بسازید ؛ این کار را چگونه انجام میدهید ؟ بله ،اول با استفاده از قدرت فوق العاده بشری خود یعنی تخیل که سر منشا پیدایش هنر و این ذوق هنری بی پایان انسان است

خانه ای را مجسم میکنید و سپس با استفاده از دیگر قدرت فوق العاده بشریتان یعنی منطق و عقل شروع به ساخت پناهگاه خود میکنید

حتی شما که به عنوان اولین فرد در تاریخ بشریت که موفق به ساخت یک سکونت گاه دائمی میشود نیز نمی توانید پروسه ساخت خانه خود را بدون حضور همزمان طراحی(کاری که معماران انجام میدهند) و محاسبه و اجرا(کاری که مهندسان عمران انجام میدهند) و به عبارتی نبود هر یک مهندسی های عمران یا معماری تصور کنید.

باید گفت دنیایی بدون مهندسین عمران دنیایی است که در آن انسان هرگز تصمیم به سکونت دائمی نگرفت و دنیای بدون معماران دنیایی است پر از سازه های بی رنگ و بی روح ،حتی بی رنگ و روح تر ازسازه هایی که الان در شهرهایمان میسازیم 🙂

مهندسی معماری چیست؟

اگر بخوهیم مهندسی معماری را به صورتی دقیق تعریف کنیم باید بگوییم: علم و مهندسی معماری، علمی است که در آن شیوه ساخت و ساز و سبک طراحی سازه ها و ساختمان های گوناگون بررسی می شود .

شما به عنوان مهندس معمار مسئول طراحی فضاها و جنبه های بصری یک سازه هستید و اگر میخواهید یک مهندس معمار شوید. اول به خود نگاهی بیندازید و از خود بپرسید ” آیا من به اندازه کافی حوصله ، مهارت ، استعداد در طراحی و از همه مهم تر ذوق هنری آن را دارم که بقیه عمر خود را صرف این کار کنم؟”

شما به عنوان مهندس معمار قرار است با مسائلی مانند نورپردازی ، اصول رنگ امیزی توازن و تقارن رو به رو شوید. البته این هم در نظر داشته باشید که در دنیای واقعی تخیل و ذوق شما فقط تا جایی اجازه و حق پیشروی دارد که کارفرما مایل به پرداخت هزینه آن باشد و این رضایت به آسانی در کارفرمایانی که در تلاش برای کاهش هر چه بیش تر هزینه ها هستند به آسانی ایجاد نمی شود ،به همین خاطر دانشجوها را میتوان مشابه طراح های صحنه ای دانست که در آرزوی صراحی صحنه هایی حماسی و یا به شدت هنری در کار خود هستند اما آخر سر گرفتار تهیه کننده هایی می شوند که از آن ها چیزی بیشتر از طراحی یک اپارتمان مبله ساده و معمولی را ندارند!

البته در زمینه طراحی و پیاده سازی ایده ها مهندس معمار نمی تواند با خیال آن که اجرا صرفا به عهده مهندس عمران است فکر کند که دیگر هیچ گونه مسئولیتی در حوزه اجرا ندارد .

طرح ها حتما باید به تایید مهندسین ناظر و اجرا برسد و در غیر این صورت ارزشی بیش از یک نقاشی ندارد و این شمایید که تمام مهارتتان را زیر سوال برده اید.

مهندسی عمران چیست؟

در مهندسی عمران دیگر خبری از آن ترکیب لذت بخش ریاضی و هنر نیست. کار شما با ریاضیات است و محاسبه ی مقدار باری که قرار است به سازه در حال ساختتان وارد شود تا بهترین مصالح و طرح اسکلت و فوندانسیون را برایش در نظر بگیرید.

البته گاهی نبز پیش میاید که وظیفه طراحی نیز برعهده مهندس عمران باشد اما همیشه ریزه کاری ها و مسئولیت زیباسازی سازه بر عهده مهندسین معماری است.

شما به عنوان یک مهندس عمران میتوانید مسئولیت طراحی اسکلت یک سازه یا اجرای یک سازه و یا نظارت بر یک سازه را برعهده بگیرید درصورتی که مهندسین معماری صرفا نقش طراحی فضا های بصری و یا نظارت بر اجرای طرح را برعهده دارند

کار دفتری و کار در یک دفتر فنی میتواند شغل آینده شما باشد که در آن مشغول به  بررسی امکان پذبری و رفع ایرادات احتمالی طرح ها میشوید به عنوان مجری طرح شما مسئولیت هایی مثل

1-اطلاع دادن ایرادات فنی در طراحی و یا دادن نظرات و ایده های خود دربرای ایجاد تغییر در  طراحی به صورت کتبی به کارفرما برای کسب مجوز های لازم

2-انتخاب مهندسین مورد نیاز از رشته های دیگر و کارگران و استادکارهای مناسب برای اجرای پروژه  3-تحویل پروژه مطابق طراحی و مصالح به کار رفته در نقشه ای که به تایید دفتر فنی رسیده و مطابق آن مجوز های لازم گرفته شده است و….. دارید

البته رشته مهندسی عمران سازه تنها به ساختمان ها محدود نمیشود. ساخت و طراحی انواع سازه های مصنوعی مانند جاده ها ،راه ها ،خط های راه آهن ، کنال ها و….. نیز میتوند یکی از چندین فعالیتی باشد که شما در آن مشغول به کار می شوید.

وظایف مهندسین عمران

در این بخش می پردازیم به برخی از وظایف مهندسین عمران.

محاسبه و اجرای سازه‌های مختلف مانند ساختمان ها اعم از مسکونی، اداری و صنعتی با سیستم‌های سازه‌ای مختلف مانند آجری، بتنی و فولادی و نیز طرح و اجرای سدها، پلها، حفر تونلها، راهها و سازه‌های آبی و زیر زمینی به طوری که در شرایط معمولی پایدار و در مواقع بحرانی مانند زلزله آسیب‌پذیری آن به حدی باشد که در ارائه خدمات از پیش تعیین شده دچار نقصان نگردد. به عبارت ساده تر مهندس عمران در هنگام طراحی هر سازه سعی در ایجاد تعادل میان سه عامل ایمنی، زیبایی و مقرون به‌صرفه بودن را دارد .

توانایی‌های لازم برای یک مهندس عمران

• اجتماعی بودن

یک مهندس عمران باید بسیار اجتماعی و دارای توان ایجاد ارتباط با سایرین باشد. چون رشته مهندسی عمران یک رشته گروهی است. یعنی متخصص عمران در محیط کار خود با اقشار مختلف جامعه از قبیل کارگران، تکنسین‌ها و مهندسان رشته‌های دیگر سروکار دارد و باید با همه این افراد ارتباطی قوی برقرار کند تا بتواند شاهد پیشرفت و موفقیت در کارش باشد .

• قوی بودن دروس پایه

با توجه به کمیت و کیفیت درسهایی که در این رشته ارائه می‌گردد، داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینه‌های ریاضی و فیزیک برخوردار باشد تا در فهم دروس پایه به مشکل بر نخورده و دروس تخصصی و فنی را به راحتی فراگرفته و در آن‌ها خبره گردد .

• سایر فاکتورها

رشته مهندسی عمران دارای سه بعد طراحی، محاسبه و اجرا است. عده‌ای از مهندسان جذب کارهای اجرایی می‌شوند که در این صورت باید ضمن برخورداری از توانایی کافی جهت فعالیت در کارگاه‌های داخل و خارج از شهر، برای برنامه‌ریزی و سروکار داشتن با اقشار مختلف مردم آماده باشند. فعالیت در کارگاه‌ها می‌تواند در دو بخش کلی سایت و دفتر باشد. برخی نیز به فعالیت طراحی می‌پردازند که این عده نیز باید ضمن داشتن آمادگی جهت انجام کارهای محاسباتی، از ریاضیات قوی، صبر و حوصله بسیار و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار باشند .

دروس دانشگاهی عمران و معماری

در ادامه و توضیحی تکمیلی ،برخی مباحث تخصصی که مهندسین عمران و معماری باید در دانشگاه بخوانند:

عمران

نقشه کشی،مقاومت مصالح،زمین شناسی،استاتیک،مصالح ساختمانی ،تکنولوژی بتن،مکانیک خاک ،راه سازی، مهندسی پی ،مهندسی پل و……

معماری

مبانی نظری معماری، بیان معماری ،طراحی معماری،معماری جهان،معماری اسلامی،معماری معاصر نقشه برداری،تاسیسات ماکنیکی و الکترونیک ساختمان،مقاومت مصالح،طراحی ساختمان های بتنی و…

بعد از مطالعه این مقاله آموزشی به نظرتون مهندسی عمران یا معماری ؟