وال پست چیست؟
خرابی دیوار ها یکی از عوامل به خطر افتادن جان و مال مردم میباشد و به منظور پیشگیری از این مورد ، وال پست به کار گرفته میشود.
وال پست یا وادار چیست ؟
وال پست عضوی است که در برابر بار های جانبی باد و زلزله مقاومت میکند و مانع از خراب شدن دیوار که المانی غیر سازه ایست میشود .
وال پست یک کلاف با طول مشخص است که از دو جزء تیر و ستون تشکیل شده و وظیفه آن یکپارچگی دیوار ، اتصال دیوار با اسکلت سازه و در نتیجه افزایش استحکام دیوار و مجموعه ی سازه میباشد . وال پست به نوعی نگه دارنده دیوار است و به صورت فلزی یا بتن آرمه به کار برده میشود .نمونه فلزی آن معمولا به صورت پروفیل های نبشی ، ناودانی و قوطی به کار برده میشود.
اشتباهات مربوط به اجرای وال پست عموما توسط پیمانکار صورت میگیرد و اصلی ترین علت آن صرفه جویی در هزینه های ساختمان میباشد.
انواع وال پست
وال پست ها از نظر شکل ظاهری به دو صورت زیر وجود دارند .
1- وال پست قائم یا عمودی
المانی موازی ستون ها میباشد که اجرای آن در دیوار های با طول بیشتر از ۵ متر لازم و ضروری میباشد .وال پست قائم همچنین در دیوار هایی که نسبت طول به ضخامت آنها بیشتر از چهل باشد نیز اجرا میشود.
2- وال پست افقی
این وال پست موازی تیر ها اجرا شده و به دو وال پست قائم و یا قاب ساختمان متصل میشود . اجرای این وال پست در دیوار هایی با ارتفاع بیش از ۳.۵ متر ضروری است.
در بسیاری از موارد ، بر اساس نظر طراح و مجری سازه میتوان از ترکیب وال پست قائم و افقی بهره گرفت که به آن وال پست ترکیبی میگویند.
نحوه اتصال وال پست به قاب چگونه انجام میشود؟
مسئله حائز اهمیت این است که سختی اسکلت سازه بسیار بیشتر از دیوار میباشد و به همین سبب ، در هنگام زلزله حرکت جانبی آن کمتر از دیوار است . چنانچه دیوار به ستون چسبانده شود ،در هنگام وقوع زلزله دیوار فروخواهد ریخت پس دیوار ها را به صورت جدا از اسکلت سازه اجرا میکنند و با به کار بردن تمهیداتی آنها را یکپارچه میسازند که این کار احتمال خرابی دیوار را کاهش میدهد.
برای عضوهای سازه ای افقی و قائم از اتصالات کشویی ، تلسکوپی ، بست انعطاف پذیر یا شاخک انتهایی استفاده میکنند که آزادی لازم را برای حرکت جانبی دیوار و وال پست فراهم میکند .
فاصله جدا سازی دیوار و قاب چقدر است و چگونه باید پر شود ؟
تمامی دیوار های غیر سازه ای باید حداقل ۳۰ میلیمتر از بر ستون و ۲۵ میلیمتر از زیر تیر فاصله داشته باشند؛ چنانچه خیز بلند مدت سقف بیشتر از ۲۵ میلیمتر باشد . باید فاصله دیوار تا سقف را بر اساس آن رعایت کرد . این فواصل به سبب جلوگیری از ترک خوردگی دیوار ناشی از خیز اعضا میباشند .
فاصله جدا سازی دیوار و قاب باید توسط مواد انعطاف پذیر مانند پشم سنگ ضد رطوبت به جهت عایق بندی و مش الیافی به جهت جلوگیری از ترک خوردگی ، پر شود . در صورت خالی بودن این فاصله ، دیوار دیگر نقش نگهدارنده نخواهد داشت .
محل قرار گیری وال پست
وال پست معمولا در میانقاب ، تقاطع دیوار های غیر سازه ای ، کنار بازشو و جان پناه اجرا میشود . وال پست در اسکلت های فلزی و بتنی به کار برده میشود.
الزامات اجرایی وال پست ها
سازندگان و مجریان طرح باید برای اجرای صحیح وال پست ها الزاماتی را رعایت کنند . در ادامه به چند مورد از این الزامات اشاره میشود.
از آنجا که انواع دیوار ها بسیار زیاد می باشد هر یک را منحصرا بررسی می کنیم.
در دیوار های پانلی نیازی به استفاده از وال پست نیست و مهار خارج صفحه توسط پروفیل نبشی یا المان های مشابه انجام میگیرد. لازم به ذکر است در صورت زیاد بودن ارتفاع دیوار و عدم مقاومت در برابر بار های کششی ، در تراز میانی از تیرک و از وال پست انتهایی استفاده میشود .
در دیوار های بلوکی از نبشی یا بست U شکل متصل به ستون در دو انتهای دیوار و وادار های میانی استفاده میکنند که به منظور مهار خارج از صفحه می باشند .
اجرای وادار میانی یا انتهایی در تیغه های پنلی نیاز نیست . البته در صورتی که ارتفاع دیوار زیاد باشد باید از تیرک و وادار انتهایی استفاده کرد .
استفاده از وادار در تیغه های بلوکی مشابه دیوار های بلوکی است که به آن پرداخته شد.
در ترکیب تیرک و وادار ، تیرک باید به وادار وصل شود و باید از اتصال تیرک به ستون خودداری کرد.
استفاده از میخ های کاشت به صورت ضربه ای ، به جهت جلوگیری از آسیب به سازه در حین اجرای اتصالات مهار دیوار ممنوع میباشد و بایستی به جای آن از روش کاشت چرخشی استفاده کرد .
حداکثر فاصله میلگرد بستر در ارتفاع دیوار یک متر میباشد و این عدد باید اساس طراحی قرار گیرد.
محل نصب اتصالات در حدفاصل بین دیوار و سقف باید حدود یک متر باشد . در مورد اتصالات عرضی دیوار نیز باید همین مقدار در نظر گرفته شود.
الزامات قانونی وال پست
توجه به بند های زیر از آیین نامه ۲۸۰۰ برای طراحی وال پست ضروری می باشد.
بند ۴_۵_۴: دیوارهای داخلی یا تیغههای با ارتفاع بیش از ۱.۸ متر، باید به نحو مناسبی مانند استفاده از وادارها و . . . از نظر جانبی به سازه مهار شوند.
بند ۷_۵_۳ : حداکثر طول مجاز هر دیوار غیر سازه ای بین دو کلاف قائم، نباید از۶ متر یا ۴۰ برابر ضخامت آن بیشتر باشد.
حداکثر ارتفاع دیوار غیر سازهای از ترازکف ۳.۵ متر است.
لبههای قائم تمام دیوارهای غیر سازهای باید مهار شوند.
لبههای فوقانی (افقی) دیوار غیر سازه ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارند باید با کلاف فولادی یا ناودانی نمره ۶ یا معادل مقطع بتن مسلح یا چوبی که به دیوار سازهای یا کلافهای احاطه کننده دیوار غیر سازهای متصل باشد، مقید گردند.
توجه به بند های زیر از مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان برای طراحی وال پست ضروری می باشد.
بند ۴_۹_۳_۱ : در تمام دیوارهای ساختمان، بویژه در دیوارهای نما، جهت مقاومت در برابر زلزله، ضوابط مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و آیین نامه طراحی ساختمان در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰) باید رعایت گردد.
دیدگاهتان را بنویسید