فن صنعتی و نقش آن در کاهش خطر آتش‌سوزی در پارکینگ

فن صنعتی و نقش آن در کاهش خطر آتش‌سوزی در پارکینگ

بررسی اهمیت فن در ایمنی فضاهای بسته شهری

در دنیای پرشتاب شهری امروز، استفاده از فضاهای زیرزمینی مانند پارکینگ‌ها به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است. اما این فضاهای بسته، چالش‌هایی جدی در زمینه ایمنی و تهویه دارند. از جمله مهم‌ترین تهدیدات در پارکینگ‌های طبقاتی و زیرزمینی، خطر آتش‌سوزی و انتشار دود سمی است. در چنین شرایطی، آنچه به‌عنوان تجهیزی حیاتی شناخته می‌شود، فن صنعتی است؛ ابزاری که می‌تواند تفاوت بین نجات و فاجعه را رقم بزند.

در این مقاله، به نقش حیاتی فن و به‌ویژه فن صنعتی در کاهش خطرات آتش‌سوزی در پارکینگ پرداخته و اهمیت طراحی، نصب و بهره‌برداری اصولی از این تجهیزات را بررسی می‌کنیم.

چرا فن در پارکینگ حیاتی است؟

پارکینگ‌ها به‌ ویژه در سازه‌های زیرزمینی، فاقد تهویه طبیعی مؤثر هستند. از سوی دیگر، وجود سوخت، روغن، سیستم برق خودرو، احتمال نشت گاز و فضاهای محدود، ریسک وقوع آتش‌سوزی را چند برابر می‌کند. در صورت بروز حریق، تجمع دود و گازهای داغ باعث خفگی افراد، ناپدید شدن مسیرهای فرار و اختلال در عملیات امداد می‌شود.

در این شرایط، استفاده از فن صنعتی مقاوم در برابر حرارت و دود به یک الزام تبدیل می‌شود. این فن‌ها با تخلیه مؤثر دود، خنک‌سازی فضا و ایجاد فشار مثبت در مسیرهای فرار، نقش کلیدی در حفظ ایمنی ایفا می‌کنند.

وظایف فن صنعتی در زمان آتش‌سوزی

در صورت وقوع حریق در پارکینگ، فن صنعتی باید به‌سرعت فعال شده و عملکردهای زیر را انجام دهد:

• تخلیه سریع دود از فضا
• ایجاد جریان هوا برای هدایت دود به سمت فن‌های اگزاست
• حفظ فشار مثبت در راه‌پله‌ها و آسانسورها
• کاهش دمای محیط و جلوگیری از گسترش شعله‌ها
• افزایش زمان زنده‌مانی برای افراد محبوس‌شده

این عملکردها تنها در صورتی قابل اطمینان هستند که فن مورد استفاده از نوع تخصصی، مقاوم در برابر دماهای بالا (F300 یا F400)، و دارای گواهینامه‌های بین‌المللی باشد.

انواع فن مناسب برای تهویه پارکینگ

در پروژه‌های پارکینگ، انتخاب صحیح نوع فن بر اساس شرایط پروژه بسیار مهم است. برخی از رایج‌ترین فن‌ها عبارتند از:

1. جت فن (Jet Fan)

جت فن بدون نیاز به کانال‌کشی، هوا را به‌صورت افقی در فضای پارکینگ به گردش در می‌آورد و به سمت فن‌های اگزاست هدایت می‌کند.

2. فن اگزاست  (Exhaust Fan)

جهت تخلیه دود و گازهای سمی به خارج از ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع فن صنعتی معمولاً در خروجی‌های استراتژیک پارکینگ نصب می‌شود.

3. فن سانتریفیوژ فشار بالا

در پروژه‌هایی با کانال‌کشی طولانی یا افت فشار زیاد، این نوع فن بهترین انتخاب است. ظرفیت بالا و پایداری عملکرد در دماهای شدید، از مزایای آن است.

ویژگی‌های یک فن صنعتی استاندارد برای پارکینگ

برای اینکه فن صنعتی در زمان بحران عملکرد قابل‌اعتماد داشته باشد، باید واجد ویژگی‌های زیر باشد:

• تحمل دمای 300 تا 400 درجه سانتی‌گراد به مدت 1 تا 2 ساعت
• طراحی بر اساس استاندارد EN 12101-3 و NFPA 92
• جنس بدنه مقاوم در برابر حرارت و خوردگی
• موتور مجهز به سیستم خنک‌کننده مستقل
• نصب سیستم کنترل هوشمند برای عملکرد خودکار در شرایط اضطراری

طراحی سیستم تهویه پارکینگ با فن صنعتی

طراحی مهندسی سیستم تهویه پارکینگ با تکیه بر شبیه‌سازی CFD و رعایت الزامات فنی، ضامن کارایی آن است. این طراحی شامل:

• تعیین محل نصب فن‌ها بر اساس سناریوهای آتش‌سوزی
• محاسبه حجم هوای لازم برای تخلیه دود
• شبیه‌سازی مسیر جریان هوا برای جلوگیری از برگشت دود
• در نظر گرفتن سیستم برق اضطراری برای حفظ عملکرد فن

فن‌هایی که بدون طراحی مهندسی انتخاب شوند، در زمان حادثه ممکن است به‌جای کمک، خود عامل افزایش خطر باشند.

کنترل هوشمند فن‌ها در شرایط اضطراری

یکی از مزایای اصلی فن صنعتی مدرن، امکان کنترل هوشمند از طریق سیستم BMS است. این سیستم با دریافت سیگنال از سنسورهای دود، حرارت و گاز، به‌صورت خودکار فن‌ها را فعال یا غیرفعال می‌کند.

امکانات این سیستم شامل:

• تشخیص خودکار محل حریق و هدایت دود
• تغییر سرعت فن‌ها بر اساس شرایط واقعی
• فعال‌سازی اولویت‌دار فن‌های نزدیک به محل خطر
• گزارش‌گیری لحظه‌ای از وضعیت تهویه

کاربرد واقعی فن صنعتی در پروژه‌های شهری

در پروژه‌های زیرساختی مانند خطوط مترو، پارکینگ‌های فرودگاه، مجتمع‌های تجاری و بیمارستان‌ها، استفاده از فن صنعتی تخصصی به یک الزام تبدیل شده است. در بسیاری از پروژه‌ها، استفاده از فن F300 یا F400 به‌صورت ترکیبی با جت فن ها، توانسته شرایط ایمنی را به‌صورت کامل تأمین کند.

نمونه موفق این اجراها در متروی کرج و تهران قابل مشاهده است؛ جایی که فن‌های صنعتی در کنار سیستم کنترل دود، نقش مهمی در مدیریت بحران داشته‌اند.

فن صنعتی = امنیت، آسایش و اعتماد

استفاده از فن صنعتی حرفه‌ای، تنها برای شرایط بحرانی نیست. این فن‌ها در طول روز نیز با تهویه آلاینده‌ها مانند CO، نقش مؤثری در سلامت کاربران پارکینگ ایفا می‌کنند. به‌علاوه، تهویه مناسب باعث کاهش خوردگی تجهیزات و افزایش طول عمر زیرساخت می‌شود.

در نهایت، فن صنعتی فقط یک تجهیز نیست؛ بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از ایمنی شهری و مدیریت بحران در فضاهای بسته است.

اگر در حال طراحی، بازسازی یا تجهیز پارکینگ یک پروژه عمرانی هستید، سرمایه‌گذاری روی فن صنعتی مناسب، مهم‌ترین تصمیم ایمنی شما خواهد بود. انتخاب فن اشتباه می‌تواند در زمان بحران به یک فاجعه منجر شود. در حالی که فن استاندارد، حرفه‌ای و مهندسی‌شده، نجات‌دهنده جان و سرمایه‌ها خواهد بود.

مشاوره تخصصی فن صنعتی از بستانچی

ما در گروه صنعتی بستانچی با سال‌ها تجربه در تأمین، طراحی و اجرای سیستم‌های تهویه صنعتی، آماده‌ایم تا پروژه‌های شما را مطابق با استانداردهای بین‌المللی پشتیبانی کنیم.