بهترین محل نصب دریچه هوا کجاست و چرا؟

دریچه هوا یکی از اجزای سیستم‌های تهویه مطبوع است که بدون وجود آن نمی‌توان شاهد تهویه و ورود و خروج هوا به صورت اصولی بود. دریچه هوا در انواع مختلف طراحی و تولید می‌شود تا بتوان در هر مکان و برای هر سیستم تهویه‌ای از آن استفاده کرد. هنگام نصب هر کدام از این دریچه‌ها لازم است بهترین مکان برای نصب دریچه هوا را انتخاب نماییم. در ادامه بهترین محل نصب دریچه هوا را معرفی می‌کنیم.

بهترین محل نصب انواع دریچه هوا و دلیل آن

محل نصب دریچه‌ها باید بر اساس نوع دریچه و کاربرد آن تعیین شود تا از هدررفت انرژی و نقاط کور در توزیع هوا جلوگیری شود. دریچه‌های هوا بسته به نوع طراحی و کاربرد، در سقف، دیوار یا کف نصب می‌شوند و هر کدام برای شرایط خاصی مناسب هستند. در ادامه، بهترین محل نصب دریچه‌ها بر اساس انواع مختلف دریچه را توضیح داده‌ایم:

دریچه سقفی

بهترین محل نصب دریچه سقفی در وسط سقف است. این موقعیت باعث می‌شود جریان هوا به‌طور یکنواخت در تمامی جهات توزیع شود و از ایجاد نقاط کور در فضا جلوگیری شود. دلیل انتخاب وسط سقف، توزیع یکسان دما و ایجاد تعادل در تهویه محیط است که در فضاهای مسکونی، اداری و تجاری بسیار کارآمد خواهد بود.

دریچه دیواری

دریچه‌های دیواری بهتر است در قسمت بالایی دیوار نصب شوند. این محل به سیستم تهویه کمک می‌کند تا هوای گرم یا سرد به‌صورت مؤثرتری در محیط جریان یابد. قرارگیری دریچه در ارتفاع بالا باعث می‌شود هوا به سمت پایین حرکت کرده و در کل فضا به‌طور مناسب پخش شود. 

دریچه بازگشت

همچنین دریچه‌های بازگشت معمولاً در پایین دیوار یا نزدیک کف نصب می‌شوند. این محل نصب به‌طور ویژه برای مکش هوای راکد و آلوده طراحی شده است. قرار گرفتن این دریچه در نزدیکی کف باعث جمع‌آوری هوای سنگین و آلوده شده و بازگرداندن آن به سیستم تهویه برای تصفیه مجدد می‌شود.

دریچه خطی

برای دریچه‌های خطی، نزدیکی سقف یا در طول دیوارها بهترین محل نصب است. این دریچه‌ها به دلیل طراحی کشیده و باریک خود، می‌توانند حجم زیادی از هوا را به‌طور یکنواخت توزیع کنند. نصب آن‌ها در راهروها، سالن‌های بزرگ و فضاهای تجاری باعث تهویه مؤثر و جلوگیری از هدررفت انرژی می‌شود. 

به‌طور کلی، محل نصب دریچه‌ها باید متناسب با نوع دریچه و کاربری فضا انتخاب شود تا هوای مطبوع به‌طور یکنواخت و بهینه در محیط توزیع گردد. نصب صحیح دریچه‌ها علاوه بر بهبود عملکرد سیستم تهویه، موجب کاهش مصرف انرژی و افزایش کارایی سیستم خواهد شد.

انواع دریچه هوا

ابتدا لازم می‌دانیم انواع دریچه هوا را معرفی نماییم. انواع مختلف دریچه هوا برای کاربری‌های خاص در محیط‌های صنعتی، تجاری و مسکونی تولید می‌شوند. هر نوع دریچه با توجه به جنس، طراحی و محل نصب ویژگی‌های خاصی دارد و می‌تواند برای انتقال هوای رفت، برگشت، خروج و یا تنظیم جریان هوا مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه به بررسی انواع دریچه‌های هوا می‌پردازیم.

انواع دریچه تنظیم هوا

• دریچه کف: این نوع دریچه در کف نصب می‌شود و برای هدایت جریان هوا از پایین به سمت بالا استفاده می‌شود.
• دریچه تنظیم هوا کولر آبی: دریچه کولر آبی برای هدایت هوای خنک تولید شده توسط کولرهای آبی طراحی شده است.
• دریچه آرمسترانگ: این دریچه در سقف‌های کاذب آرمسترانگ نصب می‌شود و برای توزیع هوای رفت و برگشت در سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شود.
• دریچه تنظیم هوا داکت اسپلیت: این دریچه‌ها برای سیستم‌های داکت اسپلیت طراحی می‌شوند و وظیفه تنظیم جریان هوای خروجی از کانال‌ها را بر عهده دارند.
• دریچه پلاستیکی: این دریچه‌ها از جنس پلاستیک مقاوم تولید می‌شوند و در برابر رطوبت و خوردگی مقاومت بالایی دارند.
• دریچه اتاق عمل : دریچه‌های اتاق عمل به‌طور ویژه برای محیط‌های استریل طراحی شده‌اند. این دریچه‌ها دارای فیلتر و عایق‌های ویژه هستند.
• دریچه تایلی: دریچه‌های تایلی برای استفاده در سقف‌های کاذب تایلی طراحی می‌شوند و برای تهویه مطبوع و بازگشت هوا استفاده می‌شوند.
• دریچه دیواری: این دریچه‌ها بر روی دیوار نصب می‌شوند و برای هدایت جریان هوا در سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی کاربرد دارند.
• دریچه دمپردار: این دریچه‌ها دارای دمپر (تیغه‌های کنترلی) برای تنظیم میزان جریان هوا هستند. دمپرها می‌توانند به‌صورت دستی یا اتوماتیک تنظیم شوند.
• دریچه سقفی: دریچه‌های سقفی در سقف نصب می‌شوند و برای توزیع یکنواخت هوای سرد یا گرم در محیط‌های مختلف مانند ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری کاربرد دارند. 
• دریچه اسلوت: دریچه‌های اسلوت طراحی باریک و مدرنی دارند و برای توزیع هوا در فضاهای مدرن مانند دفاتر لوکس و سالن‌های کنفرانس استفاده می‌شوند. این دریچه‌ها به‌صورت خطی و باریک در طول دیوار یا سقف نصب می‌شوند. 
• دریچه خطی: دریچه‌های خطی برای توزیع هوای زیاد در محیط‌های وسیع طراحی می‌شوند. ظاهر مدرن و کشیده آن‌ها باعث می‌شود در معماری‌های امروزی و فضاهای تجاری کاربرد زیادی داشته باشند.
• دریچه تنظیم هوا چهارگوش: این دریچه‌ها برای تنظیم جریان هوای ورودی و خروجی استفاده می‌شوند. شکل چهارگوش آن‌ها مناسب برای نصب در دیوارها و سقف‌ها است و معمولاً قابلیت تنظیم جهت پره‌ها را دارند.
• دریچه مشبک: دریچه‌های مشبک دارای طراحی شبکه‌ای هستند و برای هدایت و مکش هوا کاربرد دارند. این دریچه‌ها برای استفاده در سیستم‌های برگشت هوا و جلوگیری از ورود ذرات مناسب هستند.
• دریچه تنظیم هوای گرد: دریچه‌های گرد برای توزیع یکنواخت هوا در محیط طراحی می‌شوند. این نوع دریچه بیشتر در سقف نصب می‌شود و در راه اندازی تهویه صنعتی و مسکونی کاربرد دارد.
• دریچه تنظیم پره  Z: دریچه‌های پره Z طراحی ویژه‌ای دارند که مانع ورود نور و دید مستقیم می‌شوند. این دریچه‌ها برای فضاهایی مانند پارکینگ‌ها و محیط‌های صنعتی مناسب هستند.
• دریچه بازگشت هوا: این دریچه‌ها برای مکش هوای محیط و هدایت آن به سیستم تهویه طراحی می‌شوند. دریچه بازگشت هوا معمولاً در قسمت پایین دیوارها یا در سقف نصب می‌شود تا هوای راکد و آلوده را جمع‌آوری کند.

عوامل مؤثر در انتخاب بهترین محل نصب دریچه هوا

انتخاب بهترین محل نصب دریچه هوا تأثیر زیادی بر عملکرد سیستم تهویه مطبوع و توزیع مناسب جریان هوا در محیط دارد. یکی از عوامل مهم، ارتفاع نصب دریچه است؛ نصب در ارتفاع مناسب (سقف یا دیوار) باعث بهبود جریان هوا و جلوگیری از نقاط کور می‌شود.

جهت جریان هوا نیز اهمیت دارد، به‌طوری‌که باید هوا به‌طور یکنواخت به تمام بخش‌های فضا هدایت شود. عامل دیگر، دسترسی آسان برای نگهداری و نظافت دریچه است تا در صورت نیاز بتوان تعمیرات و تعویض فیلتر را به‌راحتی انجام داد. موانع فیزیکی مانند ستون‌ها، مبلمان و پرده‌ها باید در نظر گرفته شوند تا مانع جریان هوا نشوند.

نوع سیستم تهویه (سرمایش یا گرمایش) و کاربرد فضا (مسکونی، تجاری یا صنعتی) نیز بر محل نصب دریچه تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، باید به نصب دریچه‌های برگشت هوا در پایین دیوارها یا کف توجه داشت تا هوای راکد و آلوده به‌درستی جمع‌آوری شود. در نهایت، ابعاد و سایز دریچه باید متناسب با متراژ فضا و میزان جریان هوای موردنیاز انتخاب شود.

اشتباهات رایج در نصب دریچه هوا

اشتباهات متداول در نصب دریچه هوا می‌تواند عملکرد سیستم تهویه مطبوع را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. یکی از رایج‌ترین اشتباهات، نصب دریچه در پشت موانع فیزیکی مانند پرده‌ها، مبلمان یا ستون‌ها است که مانع جریان مناسب هوا می‌شود. قرارگیری دریچه در ارتفاع نامناسب مانند خیلی پایین یا خیلی بالا نیز باعث توزیع غیر یکنواخت هوا و نقاط کور در محیط می‌گردد.

عدم رعایت جهت صحیح پره‌ها نیز می‌تواند هوا را به سمت نامناسبی هدایت کند و کارایی سیستم را کاهش دهد. از دیگر مشکلات، نصب دریچه بازگشت در مکان اشتباه است که باعث جمع‌آوری ناکارآمد هوای آلوده می‌شود. همچنین، استفاده از دریچه‌های نامناسب برای فضاهای خاص می‌تواند موجب افت فشار و هدررفت انرژی شود.